LIAN
MAKLOKE
Ami lahaluha mos husu
agradecementu ba nai maromak, bele haraik tulun mos mai ami hodi, ami bele
hakerek ami nia monogafia ho Topiku “Sistema
Operasaun no Distribuisaun” to’o remata.
Ho tempo ne’ebe fo mai ami, ami lahaluha mos husu obrigadu ba sira
ne’ebe fo oportunidade tomak mai ami no mos fatin hodi aprende, ami nia
monografia ho topiku “Sistema Operasaun no Distribuisaun” hanesan tuir mai ne’e :
1.
Ba
Sr. Ritor ne’ebe mak fo ona fatin mai ami hodi hala’o ami nia studu to’o
remata.
2.
Ba
professore/a orientador sira ne’ebe mak orienta ami nia materia Sitema
Distribuisaun ho diak.
3.
Ba
ami nia inan aman, sira ne’ebe suporta ami nia escolar, hodi ami bele halo ami nia
monogafia ho topiku “Sistema
Operasaun no Distribuisaun” to’o remata.
4.
Ba
kolega sira ne’ebe mak suporta mai ami hodi hala’o ami nia monografia ho topiku
“Sistema Operasaun no
Distribuisaun”ne’ebe lao ho diak.
Karik liafuan hirak ne’e mak lamonu ba kolega sira nia
laran karik bele fo intervensaun mai ami nia monografia ne’e, mak ne’e deit Obrigado
Wain
Data : 25/09/2015
INDISE
LIAN
MAK LOKE..................................................................................... II
INDISE......................................................................................................... III
BALUK
I INTRODUSAUN...................................................................... 1
1.1. Baluk Da
Huluk...................................................................................... 1
1.1.1. Sistema Distribuisaun
Operasaun........................................................ 1
1.2.
Resumu Proglema................................................................................... 4
1.3.
Objektibu................................................................................................ 4
BALUK
II RESOLVE PROBLEMAS..................................................... 5
2.1. Sistema
Operasaun Terdistribuisaun....................................................... 5
2.2. Sistema
Operasaun Jeral Iha Parte Hira.................................................. 7
2.3. Hare
importante kona ba servisu jeral nian............................................. 7
2.4. Saida mak
Sistema Distribusaun............................................................. 9
2.5. Funsaun Báziku...................................................................................... 9
2.6.
Komprendesaun Kona Ba Sistema Operasaun no Didtribuisaun........... 9
2.7. Definisaun Sistema Operasaun............................................................... 13
2.8. Importante
Sistema Operasaun............................................................... 13
2.9. Fasilidade Sistema Operasaun................................................................ 14
2.10. Komputador Gerasaun Permeiru.......................................................... 14
2.11. Aspekto seluk Sistemas Distribuísaun nian.......................................... 16
2.12. Istoria Sistema Operasaun.................................................................... 16
2.13. Vantagen............................................................................................... 18
2.14.
Desvantagens Sistemas Distribuisaun................................................... 19
2.15. Vantagen
No Desvantagem.................................................................. 20
2.15.1. Multiprocesso
Sistema....................................................................... 20
2.15.2
Principal vantagem multi-proseso sistema......................................... 20
2.15.3. Desvantagem multiprosesor sistema.................................................. 21
BALUK III KONKLUSAUN.................................................................... 22
3.1. Ho nune atu habadak sistema distribuisaun
katak.................................. 22
3.2. Sistema
Distribuisaun Rede Komputador.............................................. 22
3.3.
Estrutura Geral Balun Husi Internet....................................................... 24
3.4. Modelu
Sistema Distribuisaun................................................................ 24
3.5. Lahanesan
ho rede komputador ho sistema distribuisaun...................... 25
3.7. Distribuisaun Linux Ho Nia Targetu Utilizador..................................... 31
BALUK IV TAKAN................................................................................... 33
4.1
Rejumu..................................................................................................... 33
4.2
Kritiku no sujestaun................................................................................. 34
REFERENSIA............................................................................................. 35
BALUK
I
INTRODUSAUN
1.1 Baluk Da Huluk
1.1.1. Sistema Distribuisaun
Operasaun
Bain-bain
Sistema Operasaun hatudu ba Software hotu-hotu nebe hamutuk iha pakote ida. ho
sistema komputer antes aplikasaun-aplikasun software nebe mak instalasaun ona. Sistema
Operasaun hanesan Software ou sistema ida nebe halao servisu hodi kontrola no
manajamentu ba hardware nomos halo operasaun-operasaun ba sistema base ou nomos
bele halao Software aplikasaun hanesan programa-programa kona ba prosesu web
nian.
Sistema operasaun jeral sei fahe ba parte-parte
mak hanesan tuir mai ne’e:
1. Mekanismu boot, mak hanesan kernel
iha memori laran
2. Kernel hanesan pontu importante ida
iha sistema operasuan
3. Command Interpreter no shell, nia servisu
hodi le’e buat ne’ebe ita hatama
4. Fatin atu prepara ou hodi halibur
funsaun dahuluk ne’e mak fotin husi aplikasaun selu-seluk.
5. Driver hodi halo reasaun entre
software ho hardware esternal, no mos bele halo kontrola.
Iha parte balum sistema operasaun
mos iha lisensa ida husi aplikasaun ne’ebe mak hala’o iha horas ida nia laran
(hanesan DOS), maibe’e iha parte balum sistema operasaun bo’ot no iha lisensa
husi aplikasaun hodi halao horas ne’ebe mak hanesan. Sistema operasaun ida ne’e
hanesan Multi-tasking Operating System (hanasan sistema operasun
linux). Iha mos sistema operasaun seluk mos iha nia sasukat ne’ebe mak bo’ot no
kompletu. Bele mos ita hatama tuir nia kapasidade ne’ebe mak iha. Maibe’e
sistema oprasaun selu-seluk mos iha nia kapasidade ne’ebe mak ki’ik liu.
Akonpanha ho desemvovlementu ba sistema
operasaun, Aumenta barak tan deit servedor neebe mak atu sai impotante ba
geral, sitema operasaun sai hanesan buat neebe mak tenki prepara rede ba
servedor hodi halo koneksaun ba internet, servedo sai hanesan importante ba
sistema operasuan, sistema operasaun seluk mos sei sai hanesan seguransa ida ba
sistema komputador.
Fahe
mesak deit kona ba sistema operasaun nian, komesa avansa ba oin barak ona mak
servisu los tan ona iha ninia servisu kona ba importante jeral nian. Agora
dadaun operasaun sistema nian karik iha persija fornese ba jaringan nian no atu
ligasaun kona ba rede, no antes de iha servisu importante jeral nian mak la
los, sistema operasaun mos persija atu ba hein no halo a’at kona ba sistema
komputador nian husi susar no defisil ba programa ne’ebe mak la diak koba ida
ne’ebe mak iha husi komputador sira seluk , virus tau hanesan srvisu importante
makas liu mak iha kona ba jeral nian mak barak no aumenta tan deit. Fahe
programa ida no iha ligasaun kona ba programa sira seluk depois de liu hosi
ne’e ho programa no iha aplikasaun sira seluk. Application programin interface no ita bulu habadak ho nia naran
mak API.
Hanesan
liu hosi api ida ne’e mak programa ho aplikasaun sira hetan komunikasaun liu
hosi sistema operasaun nian, se wainhira ema komunikasaun liu hosi komputador
no nia mete mos liu hosi ema ne’ebe uja nian. Programa mos komunikasaun liu
hosi programa sira seluk liu hosi API hotu. Bainhira API ida ne’e lao la los
liu hosi komputador ne’e mak la iha ida atu mete tomak hosi programa-programa
ne’ebe mak lao iha leten liu hosi palkuprograma operasaun ne’e. exemplo bele
programa ne’ebe iha atu halo ba windows 3.1 bele lao ba windows 95 no iha
jerasaun hafoin hakarak hare la hanesan no ida ne’ebe la pas hosi programa ne’e
no hanesan iha programa sira iha seluk.
Sistema
opersaun-sistema operasaun liu-liu halo hosi komputador iha jeral nian (Ba pc
no komputador nian rasik) fahe lolos ho grupu boot tolu (3):
1. Familia
Microsoft windows nian ba iha seluk konforme hosi ambiente meza (desktop)
windows nian (versaun 1.x ro versaun 3.x).
2. Familia
UNIX nian halo ba iha systema operasaun no mos ba familia BSD (Berkeley
software distribution) ,GNU/linux macOS baseia ba kernel BSD ho modifikasaun no
hatene liu hosi naran ba Darwin.
3. Mac OS. Sistema Operasaun ba
komputador ho modelu Aple ne;ebe mak bainbain temi ho naran Mac ou macintosh.
Sistema operasaun ne;ebe foun mak hanesan Mac OS X Versaun 10.6 (snow leopard).
Tinan 2011planu atu fo sai nia versaun 10.7(lion).
Maibe Komputador barak liu mak uja
sistema operasaun ne’ebe la hanesan ou diferente, emgeralmente tun husi sistema
opersaun UNIX ne’ebe desenvolve Husi
Vendor hanesan IBM AIX,HP/UX,dll,
Mudansa husi teknologia informasaun
ne;ebe mak aumenta husi sistema nebe mak diak husi sasan hardware ho software ne’ene
hetan no uja diak no lalais.
Husu nafatin nio aumenta ne la kompara ho ninia kapasidade
sasan hardrware neebe mak halo sistema ida Virtual iha ne’eb no Hardrware hira
no komputer ligasaun iha rede no halo husi sistema operasaun ne’ebe trasnforma
prosesu hotu-hotu ne’ebe makiha komputer atu nune prosesu bele lao diak no
lalais. Sistema operasaun fahe liu husi prosesu sistema opersaun.
Sistema operasaun agora ne’e fahe
sai hanesan modernu primeiru atu buka ida nebe’e mak dalaruma presija CPU no
lais liu hodi konta buat nebe’e mak
kompletu .Iha mini monografi sei koalia kona ba sistema operasaun distribuisaun
primeiru hodi bele hatene saida no oinsa lalaok sistema serbisu nian.
1.2. Resumu Proglema
1.
Sistema
operasaun ne’e saida ?
2.
Benefisiu
saida deit mak iha sistema operasaun
distribuisaun ne’e ?
3.
Tipu
saida deit mak iha sistema operasaun nia laran ?
1.3. Objektibu
1.
Atu
fohatene sai ba le’e nain sira katak sai mak dezemvolvimentu sistema operasun
no didtribuisaun
2.
Hodi
le’e nain sisra atu hatene liutan kona ba sistema operasaun no didtribuisaun
3.
Hodi
le’e nain sira hodi vezemvolve sistema operasaun ne’ebe sei sai perfeitu
BALUK
II
RESOLVE PROBLEMAS
2.1 Sistema Operasaun
Terdistribuisaun
Sistema
operasaun mak hanesan buat ida ne'ebe mak halo ligasaun iha klaran husi ema
ne'ebe mak uza komputador no ekipamentu-toos (hardware) komputador nian. Antes sistema
operasaun ne'e iha, ema uza ona komputador ho deit sinal analog no sinal
digital. Akompaña ho dezenvolvimentu koñesimentu no téknolojia, iha
tempo agora iha variedade sistema operasaun ne'ebe mak ho idaidak nia vantajem.
Atu bele kompriende diak liu tan kona-ba sistema operasaun, preciza hatene uluk
kona-ba konseitu-konseitu báziku sistema operasaun ne'e rasik.
Sistema
operasaun nia signifikadu jeral mak hanesan atu jere rekursu hotu-hotu ne'ebe mak iha sistema komputador
nian no oferese servisu lubuk ida (system calls) ba uzuario atu nune'e
fasil no seguru wainhira ita uza no mós utiliza rekursu hotu iha sistema
komputador.
Bai-Bain hodi halo sistema operasaun no fahe ba sira
hotu-hotu sasan ne’ebe mak ita bele hare no mos labele kaer ne,e be tama iha
laran ida ne’ebe uja ba sistema komputador Antes Aplikasaun-Aplikasaun sasan
ne,ebe mak ita bele hare no mos bele kaer depois mak ita bele halo
instalasaun.Sistema Operasun mak Hanesan sistema ou sasan ne’ebe mak ita bele
hare no mos labele kaer Nia servisu ba halao kontrola no maneja ba sasan ne,ebe
ita bele hare no mos bele kaer hahu ba
operasaun-operasaun hanesan mos lao ba sasan ne,ebe ita bele hare no mos labele
kaer aplikasaun hanesan programa-programa
halo liafuan kona ba web.
Uja
sistema operasaun jeral mak hanesan
sasan ne,ebe mak ita bele hare no mos labele kaer hahu hosi iniciu ba nia fatin
iha Memory Komputador nian maibe hahu hosi komputador ne,ebe hamoris booting
Hanesan software-software sira seluk Ne’ebe mak lao wainhira sistema operasaun
halao No sistema operasaun Atu hodi simu buat ne’ebe mak tebes Ba
software-Software ne’be mak iha no Simu
duni hosi acses ba disk , maneja memory ho nia horariu servisu, No hare ho
matan ba Ema ne’ebe mak uja Depois software idak-idak Lapersija ona halo
servisu-servisu jeral hanesan simu no hodi halo sistema operasaun, parte kode
hanesan hodi halo servisu-servisu iha fatin jeral
hanesan ida nebe iha fatin
sistema operasaun,selae sistema fahe iha laran.
Maske
sistema komputador hafahe hamotuk iha laran kategoria ba sistema operasional
mak hanesan Fahe kategoria ba ( hardweare) sasan ne’ebe mak ita bele hare no
mos bele kaer maibe kategoria mos ba (software) sasan ne’ebe mak ita bele hare
no mos labele kaer iha sistema operasaun halo hotu servisu-servisu ne’ebe
importante iha komputador nia laran ho garantia aplikasaun- aplikasaun ne’ebe
lahanesan hodi hetan no lao hamotuk hanesan ida ne’ebe mak lalais.sistema
operasaun ne’ebe kategoria ba aplikasaun seluk ida ne’ebe mak hetan hosi sira
seluk mai hosi memory, halo tama no sai ne’ebe mak hetan material seluk no liu
hosi akses ba kategori sistema nian.
Se
kuandu aplikasaun balu lao hanesan ne,e duni maka sistema operasaun atu hadia
iha nia persija para atu hodi hetan hotu iha processor(CPU), No labele fahe I
gangu kona ba sira seluk ne’ebe mak iha laran barak mak hetan susar, maibe
sistama operasaun fo ida deit no hameno hosi funsaun-funsaun ne’ebe bai-bain
sasukat,la iha tan aplikasaun seluk mak hetan hodi bolu tan fusaun-funsaun
ne’ebe mak iha ona, portantu iha duni dehan kona ba ida ne’ebe iha laran maka
kada halo programa-progarama ne’ebe foun,la persija atu halo hosi sira seluk.
2.2 Sistema Operasaun
Jeral Iha Parte Hira:
1. Komesa
hosi Boot ida ne,e tau ba kraik hodi tama ba kernel memory nian
2. Kernel
ne,e importante hosi sistema operasaun nian
3. Haruka
tanslet no servisu ne’ebe mak iha hodi lee tama no uza
4. Biblioteka-Bibleoteka
ne,e iha ona hodi halibur hamotuk hahu hosi funsaun ne’ebe iha ona primeiru
hodi hetan no bolu hosi aplikasaun sira seluk.
5. Driver
halao durante iha nia laran hodi ba mai ho sasan ne’ebe mak it abele hare no
mos bele kaer iha momentu tempo ne’eba iha nia liman laran.
Sitema operasaun ida balu fo lisensa ba
aplikasaun ne’ebe mak lao ho oras ida ne’be mak los no justu exemplu DOS fatin
ida ne’ebe boot hanesan sistema operasaun foun hodi fo lisensa hosi aplikasaun
iha hira mak atu lao hanesan ho oras ida ne’ebe mak iha hanesan, nune sistema
operasaun testamunia ba multi-tasking operating system nian exemplo hanesan
familia sistema operasaun kona ba UNIX.
Sistema operasaun hira mak menus los no
boot kompletu halo remata hotu konforme tama ho ninia processu maibe sistema
operasaun seluk mos kiik oan los hodi halo hanesan nudar nia servisu la ho ema
hanesan dala ida. Tipu ida uluk fahe ninia testaminia ba desktop hanesan mos
operasaun sistema ninian maibe Tipu badala rua nian mak hanesan tempu lolos
kona ba operasaun sistema ninian exemplu mak hanesan windows, linux free no
seluk-seluk tan.
2.3 Hare importante
kona ba servisu jeral nian
Fahe mesak deit kona ba sistema
operasaun nian, komesa avansa ba oin barak ona mak servisu los tan ona iha
ninia servisu kona ba importante jeral nian. Agora dadaun operasaun sistema
nian karik iha persija fornese ba jaringan nian no atu ligasaun kona ba rede,
no antes de iha servisu importante jeral nian mak la los, sistema operasaun mos
persija atu ba hein no halo a’at kona ba sistema komputador nian husi susar no
defisil ba programa ne’ebe mak la diak koba ida ne’ebe mak iha husi komputador
sira seluk, virus tau hanesan srvisu importante makas liu mak iha kona ba jeral
nian mak barak no aumenta tan deit.
Fahe programa ida no iha ligasaun kona
ba programa sira seluk depois de liu hosi ne’e ho programa no iha aplikasaun
sira seluk. Application programin
interface no ita bulu habadak ho nia
naran mak API. Hanesan liu hosi api ida ne’e mak programa ho aplikasaun sira
hetan komunikasaun liu hosi sistema operasaun nian, se wainhira ema
komunikasaun liu hosi komputador no nia mete mos liu hosi ema ne’ebe uja nian.
Programa mos komunikasaun liu hosi programa sira seluk liu hosi API hotu.
Bainhira API ida ne’e lao la los liu
hosi komputador ne’e mak la iha ida atu mete tomak hosi programa-programa
ne’ebe mak lao iha leten liu hosi palkuprograma operasaun ne’e. exemplo bele
programa ne’ebe iha atu halo ba windows 3.1 bele lao ba windows 95 no iha
jerasaun hafoin hakarak hare la hanesan no ida ne’ebe la pas hosi programa ne’e
no hanesan iha programa sira iha seluk.
Sistema opersaun-sistema operasaun
liu-liu halo hosi komputador iha jeral nian (ba pc no komputador nian rasik)
fahe lolos ho grupu boot tolu (3):
1. Familia
Microsoft windows nian ba iha seluk konforme hosi ambiente meza (desktop) windows
nian (versaun 1.x ro versaun 3.x).
2. Familia
UNIX nian halo ba iha systema operasaun no mos ba familia BSD (Berkeley
software distribution) ,GNU/linux macOS baseia ba kernel BSD ho modifikasaun no
hatene liu hosi naran ba Darwin.
2.4 Saida mak Sistema Distribusaun
Sistema distribuído hanesan sistema ida nebe
componentes hardware no software, localiza iha computadores iha rede ida,
comunika no coordena ninia asaun somente atu troca mensagens deit. Hanesan koleksaun computadores
independentes nebe aparenta ba usuários sistema bele hanesan computador uniko
ida.
2.5. Funsaun Báziku.
Báziku husi sistema komputador mak
fahe ba komponenti principal haat(4)
mak hanesan
2.
programa
aplikasaun
3.
Sistema
operasaun, no uzuario.
Sistema operasaun nia funsaun mak
atu regula no fiskaliza utilizasaun ekipamentu-toos (hardware) husi varias programa aplikasaun no
mós uzuario sira hotu.
2.6. Komprendesaun Kona Ba Sistema
Operasaun No Didtribuisaun
Sistema publika/distribuisaun husi
lia fuan rua, sistema publika, sistma maka rai hamutuk no hodi halo ligasaun ba
ida no selu-seluk no sai ba ida de’it no atu kompleta nia objetivu ne’ebe mak
espesefiku atu lao ho funsaun ida.
Publika/distribuisaun husi lia fuan
public/distribui ne’ebe fila husi liafuan sentralijasaun ne’ebe signifika
habelar nia sirkulasaun, intrega no fahe sai ba parte-parte ne’ebe ki’ik.
Nune’e atu habelar sistema ou
elementu komputer otonom ne’ebe halo ligasaun liu husi sistema ne’ebe
transfgorma atu halo distribuisaun ba dadus,informasaaun,prosesu,objetu no
servedor fob a ema ne’ebe mak uja ne’ebe ligasaun iha laran nune’e hodi bele
hamosu fasilitasaun ida deit.
Mata dalan definisaun sistema operasaun no distribuisaun mak
hanesan tuir mai ne’e:
1. Mata dalan husi http://arirocks.blog.com/2010/02/15/
komprende sistema distribuisaun mos hetan husi signifika ho buat ne’ebe sistema
iha komponen software ho hardrware fatin ne’ebe iha rede nia laran no halo
ligasaun liu husi lioa menon pasing.
2. Mata dalan husi http://arirocks.blog.com/2013/03 definisaun sistema no distribuisaun
no html sistema distribuisaun maka hanesan sistema ne’ebe komponen ihga no rede
komputer.
3. Matadalan husi http://budi4587.blogspot.com/2011/06/ konesimento sistema no distribuisaun.html sistema distribuisaun husi
grupo komputer otonom ne’ebe halo koneksaun ba jaringan komunikasaun ho sasaon
hardrware halon sai rezultado ida hodi fasilita komputador.
Halo resumu badifinisaun hirak
ne’ebe mak iha sistema operasun distribuisaun hanesan sistema ida atu rai
hamutuk komputador ida nebe’e halo ligasaun liu hosi sistema rede komputador
nebe’e mak kompleta ho software distribuisaun atu sai fasilidade ba komputador
atu tama ba sistema operasaun distribuisaun mak hanesan buat ida nebe’e mak atu
halo implementasaun husi sistema distribuisaun, ida nebe’e konjuntu hamutuk komputer
no processor atu halo ligasaun iha ba rede ida deit.
Sistema operasaun distribuisaun mak hanesan buat ida nebe’e mak atu halo
implementasaun husi sistema distribuisaun,ida nebe’e konjuntu hamutuk komputer
no processor atu halo ligasaun iha ba rede ida deit.Ligasaun hosi objetu nebe’e mak sei taka aan hodi halo serbisu
nebe’e mak hanesan atu halao serbisu nebe’e mak determina.Objektivu primeiru
hodi fo rejultado nebe’e mak diak hanesan tuir mai ne’e.
1. File sistema
2. Kodigu
3. Name space
4. Asesu ba hotu-hotu resuorce hanesan
processor,memori,rai fatin nebe’e mak daruak no hadware
5. Tempo transforma
Ne’e iha aspektu rua mak hanesan:
Hardware no Software, Exemplo: Redes estasaun nia nebe servisu iha universidade
ida nia laran.
1. Work station usuário nian.
2. Pool (Unidade administrativa nebe
presta serviso iha organizasaun hotu) processsadores
3. Sistema arquivos nebe uniko.
Sistema buka fatin diak atu executa
commando determinado/definido (própria estasaun; estasaun nebe seidauk usado;
pool processadores).Sistema Distribuísaun
nudar autonomo kiik, ho ninia komponentes, interagido sufisiente atu fo
imprensaun ba unika sistema.
1. Tamba la iha Sistema Centralizado
nebe ho kapasidade as.
2. Existe/ iha sistemas natureza nebe
claramente/luminosa distribuída
3. Sistemas produsaun ba fábrica ida.
4. sistema reserva ba passagem aérea
5. sistemas ba automasaun bancária
6. Sistema suporta ba servisu
cooperative
Sistemas distribuídos presiza
komponentes iha ninia teknologia rasik atu bele iha ilusaun ba sistema uniko
ida. Teknologia unika ida ne’e bele iha wainhira liu husi hardware ka software nebe implimenta ba
portabilidade sistemas. Sistema Operacional uniko ida
ba computer hotu-hotu bele permite balaseamento ba karga servisu nia no ba
rekursos no kontrola redudansia ba dados.
Cluster
hanesan exemplo principal ba sistema distribuidos no oferese
kompartilament/fahe ba armazenamento. No mos arquitetura
intermediária entre sistema multiprocessamento utiliza ba computasaun alto desempenho ho alta confiabilidade.
1. Clustering assimétrico: servidor
executa ida aplikasaun wainhira seluk sei hein hela.
2. Clustering
simétrico: hosts hotu-hotu tenke aplikasaun.
Silberschatz considera katak
sistema distribudos fleksivel liu ho ninia komponentes, iha autonoma boot se
hanesan ho sistema rede barak, entanto ho niakontrola ba único Sistema Operacional, tuir figura iha kraik
ne’e.
Ho
nune’e sistema distribuisaun la iha diferensia ho sistema rede, hotu-hotu
sistema frakamente hamutuk interkonektado ho rede komunikasaun ida. Ho ponto de
vista ba processador específiko, processador seluk no rekursos hotu remotes
enkuanto ninia rekursos hotu lokais. Proposito sistema distribuisaun fornese
ambiente efisiente ida atu fahe ba rekursos remotes.
Iha
visaun ida ne’e sistema distribuisaun komposto ho sistema autonoma reduzida,
tipikamente metin ho kamada software no iha komum hanaran Middleware hodi
permite katak iha ninia sistema operasional rasik.
2.7. Definisaun Sistema Operasaun
Sistema
Operasaun iha knar nebe importante tebes iha sistema komputador. Kuandu laiha
sistema Operasaun defisil atu halo aplikasaun ba komunikasaun ho komponente
Hardware komputador. Sistema operasaun Komputador hanesan komponente aplikasaun
software nebe maka iha funsaun atu halao kontrolu no manajementu ba komponente
Hardware nomos operasaun-operasaun sistema basiku.
Bele
mos atu halao programa software aplikasaun hanesan programa -programa base de
dadus atu nune fasil ba aktividade ema idak-idak nian servisu. Sistema
Operasaun iha lian ingles hanesan operasaun sistema, nomos bai-bain kunhesidu ho OS.
2.8. Importante Sistema Operasaun
1.
Desemvolve
rekursu ba kontrolu komponente sistema aplikasaun ka komponente programa aplikasaun.
2. Prepara konfigurasaun ba programa
aplikasaun hodi fo suporta ba komponente Hardware sai konsisten no
estabilidade.
3. Halao prosesu base de dadus
dokumentus, horario, no observa prosesu programasaun nebe maka lao hela.
4. Halao kontrolu base de dadus tuir
dadus nebe maka tama no sai.
2.9. Fasilidade Sistema Operasaun
1. Halo Programa Sistema Operasaun no
prepara fasilidade oin-oin atu nune Usuariou bele utiliza.
2. Ezekusaun Programa: Sistema
operasaun halao instruksaun ba memoria ultima, komponente input/output (I/O).
3. Identifika ba identidade file e mos
manajementu fasilidade dokumentus.
4. Asesu ba komponente I/O: Sistema
operasaun halo atendementu ba instruksaun I/O
5. Sinyal kontrolu ba nesesidade
operasaun.
6. Sistema kompatibilidade ba plataforma PC.
2.10.
Komputador Gerasaun Permeiru
Iha
tinan 1941, Konrad Zuse, hanesan ema Engineriu Alemanha desenvolve komputador,
Z3, hodi halo desainhu aviaun semo no kontrolu nuklear iha tinan 1943, parte
Inggris hetan ona solusaun atu resolve komputador ho kodiku sigredo nebe ho
naran Colossus hodi resolve kodigu sigredu nebe maka usa iha Alemanha.
Permeira komesa halo Colossus la halo influensa nebe maka desenvolve industria
komputador ho razaun tuir mai ne.
Permeiru,
colossus laos hanesan komputador multi funsaun (general-purpose computer),
maibe desainhu deit ba kodigu sigredu. Segundu, mantein mekaniku nebe maka fo
siguransa too revolusaun funu mundial.
Howard
H. Aiken (1900-1973), henesan ema Engineriu Harvard nebe maka servisu hamutuk
ho IBM, konsege produs kalkulator elektroniku ba US Navy. Kalkulator ne ho
medida luan kuase hanesan kampo bola ain sorin no iha mos medida fiu naruk
total 500 mil.
The
Harvd-IBM Automatic Sequence Controlled Calculator, ou Mark I, hanesan komputador
elektroniku. nia usa sinal elektromagnetiku nebe maka atu halo mudansa ba
komponente mekaniku ne rasik. makina ne rasik hanesan halao operasaunmuintu
limitado (nia presiza 3-5 detik kada halo kontasen) no la fleksibel (pasu
kalkulasaun ne rasik labele modifika). Kalkulator ne rasik mos sempre halo
kontasen aritmatika base no iha kompatibilidade nebe maka kompleksu.
Desenvolvidu
komputador seluk iha tempu agora hanesan Electronic Numerical Integrator and
Computer (ENIAC), nebe maka produs husi kolaborasaun entre Governo Amerika
Serikat no University of Pennsylvania. inklui husi 18.000 iha vakum, 70.000
resistor, no 5 jutas pontu solder, komputador ne rasik henesan makina nebe maka
muintu boot halo konsumsi ho kapasidade 160kW.
Komputador
ne modifika husi John Presper Eckert (1919-1995) dn John W. Mauchly
(1907-1980), ENIAC hanesan komputador multi funsaun (general purpose computer)
nebe maka servisu 1000 maximu diak liu kompara ho Mark I.
Tempo
agora se mak la hatene komputador, kuaze
ema hotu hatene ona komputador maski iha ema balun so iha kunhesementu deit
maibe seidauk bele uza. Alen de buat sira ne’e, iha komunidade akademia,
estudante, funsionariu, kompania privadu no seluk-seluk tan komputador sai ona
parte ne’ebe importante hodi bele ajuda hala’o servisu ho efisensia. Maibe se
kuando iha loron ida iha ema balun hanesan ita nia oan, kolega, tiu, ou karik
mos aman sarani husu mai ita saida mak komputador ne’e karik ba sira ne’ebe mak foti kursu
iha area Informatika sei bele atu esplika maibe oinsa ho ita ne’ebe baibain
deit. Hau sente utilizador komputador barak mak sei dauk bele atu esplika.
Bazeia ba buat ne’e, hau hakarak fahe informasaun konaba komputador ne’e.
2.11.
Aspekto seluk
Sistemas Distribuísaun nian
Iha visaun nebe ampla bele konsidera sistema distribuisaun halo parte
iha ita nia moris loro-loron, iha projeto simples hanesan.maske forma ne’e
baibain konsidera topiko balun nebe bele desafila fali iha projeto
sistema distribuisaun mak hanesan:
1. Heterogeneidade
2. Abertura
3. Segurança
4. Transparência
5. Escalabilidade
6. Tolerância iha
Falhas
7. Concorrência
2.12 Istoria Sistema Operasaun.
Matenek
nain ida ho naran Tanenbaun hato'o katak, sistema operasaun iha dezenvolvimentu
ida ne'ebe mak maka'as tebes, ne'ebe mak fahe ba jerasaun 4 :
1. Jerasaun dahuluk (1945-1955)
Jerasaun
ba dahuluk ida ne'e hanesan inisiu husi dezenvolvimentu sistema komputador
eletróniku atu hodi troka sistema komputador mekánika, kauza ida ne'e tamba ema
sura ho lalais oituan liu no mós ema fasil halo sala. Iha jerasaun ida ne'e
seidauk ha sistema operasaun, maka sistema komputador tenki fó servisu loos.
2. Jerasaun daruak (1955-1965)
Jerasaun
daruak ne'e komesa introduz ona System Batch Processing, ne'e mak
servicu ne'ebe hala'o iha koneksaun ida nia laran, depois hala'o ezekusaun ho
sekuensial. Iha jerasaun ida ne'e mós seidauk uza sistema operasaun, maibe
funsaun sistema operasaun lubuk ida iha ona, ezemplo funsaun sistema operasaun
mak FMS no IBSYS.
3. Jerasaun datoluk (1965-1980)
Iha
jerasaun ida ne'e dezenvolvimentu sistema operasaun dezenvolve atu serbí ba
uzuario barak dala ida, ne'ebe mak uzuario hala'o komunikasaun interactivo liu
husi ternimal ho dalan on-line ba iha komputador, maka sistema operasaun
sai hanesan multi-user (uzario barak ne'ebe mak uza) no mós multi-programming
(fó servisu ba programa barak dala ida).
4. Jerasaun dahaat (depois tinan 1980)
Agora
dadaun, sistema operasaun utiliza ba rede komputador ne'ebe mak uzuario sente
katak komputador agora iha ligasaun ba malu. Iha tempo ida agora uzuario mós
sei sente konfortavel ho Graphical user
interface
ne'ebe mak interface komputador
ho baze gráfiku ne'ebe mak konfortavel., iha tempo agora mós hanesan ona era
komputerizasaun ne'ebe mak komputador la'os deit ona tau iha fatin ida, maibe
iha mós iha fatin barak, ho ida ne'e ezekusaun servicu sai diak liu tan.
A.
Klasifikasaun Sistema distribuisaun
mak:
1. Sistema ho
computador ida.
2.
Usuário ida acesso recursos lokais.
B.
Aplikasaun iha
Sistemas Konvencionais .
1. Recursos
centralizados.
2. Arquitetura
mono ka multi processo.
3. Sistemas
multi-tarefas no multi-usuários.
C.
Principais Karacterísticas:
1. Compartilhamento/fahe
recursos liu husi interupsaun.
2. Rekurso hotu
acessíveis internamente .
3.
Comunikasaun entre processos, rai memória compartilhada
ka liu husi facilidades providas husi núcleo sistema nia.
Usuário hare
sistema hanesan ambiente virtual ida, no la hanesan konjunto computadores
konectados husi rede ida.
1.
SO distribusaun tenke: Kontrola alokasaun
recursos atu iha ninia efisiente rasik.
2.
Prover/ordena/nomea ambiente komputasaun virtual iha
nivel alto. Hasubar distribuisaun iha rekursos
prosesamento Figura sistema distribuisaun
D.
Konseitos Diferentes
1.
Sistemas
Distribuísaun
2.
Usuários
barak servisu iha grupo.
3.
Sistemas
Paralelos
4.
Iha
único problema nebe resolve lais liu.
2.13 Vantagen
1. Solusaun nebe efetiva liu
iha termos custo/folin: usa processadores ho numero bot no baratu.
2. Possibilidade atu conseger
desempenho ida/ezekusaun ba servisu nebe bele uja processadores centralizados.
3. Atendea rekesitos foun ba
usuários,Vantagem seluk:
4. Confiabilidade bot iha relasaun ba
centralizados.
5. Crescimento incremental.
6. Expansaun gradual.
2.14 Desvantagens Sistemas Distribuisaun
1. Hardware maduro, Software seidauk
evoluindo/moderno.
2.
Softwares
balun disponíveis
3.
Falta
experiência no projeto, implementasaun no uja software distribuído
4.
Redes
interkonsaun
5.
Husik/lakon
de mensagens
6.
Sobrecarga/eskarega
ba rede
7.
Segurança
A.
Tabela komparativo
Tipo
|
Servisu
|
Objective
|
Sentralisasaun
|
Gerensiamento ba memoria, processo,
dispositivos no arkivu.
|
Gerensia rekursus, makina
estendida virtualizasaun.
|
Distribuisaun
|
Visaun global
ba rekursu (prosesador, memoria, usuariu, tempo) uja poder komputasional.
|
Unifika komputador iha
visaun global transparansia barak.
|
2.16 Vantagen No Desvantagem
2.15.1.
Multiprocesso Sistema
Multiprosesso hanesan karakteristika principal ho
ninia konjunto procesadores konekta iha baramentos komun no aseso iha memoria
komun hotu. Ka hanesan
Sistemas computador ou seja, ho rua ka liu idêntikos CPU nebe fahe atu ba pleno
acesso RAM komun (Memória Compartilhada multiprocessador). Exemplo real mak:
plaka mae suporta prosesadores barak iha nia koneksaun prosesadores memoria.
Iha tipo konfigurasaun ida ne’e ho mos prosesador ho numero kiik nebe
konekta ba sistema, bele mos okasional iha baramentu komunikasaun no afeta
desempeno sistema. Atu fo solusaun ba tipo ida ne’e presija modulo memoria cache
entre procesador no baramento.
2.15.2 Principal vantagem multi-proseso sistema
1. Procesadores barak bele aseso iha
memoria iha tempo hanesan, depende ba kuantidade modulos memoria nia nebe iha
sistema laran. Ezemplu wainhira prosesador deseja no iha aseso ba memoria, xave
existente iha interasaun atu taka, permite katak aseso bele efetua ho suceso.
Se karik processadores deseja aseso nia memoria rasik, prosesador ida ne’e sei
hein.
2. Hafoin la iha linha, desempenho
aumenta nia medida katak prosesadores foun hotu akresenta iha arkitektura.
3. Throughput bot, tempo ba resposta kiik, tempo
baprocessamento kiik.
4. Manan husi esekusaun simultânea tarefas independentes.
5. Aumenta throughput, atende número bot
usuários nia.
Manan husi esekusaun simultânea ba nia tarefa rasik ho
processadores barak:
1. Depende husi
organizasaun no processadores, linguagem de programasaun utiliza, grau de
paralelismo ba aplikasaun.
2. Capacidade
komputasaun ne’e ampliada ba adisionar processadores foun ba hardware
3. Custo kiik
ba aquisasaun iha sistema nia laran ho desempenho bot.
4. Relasaun custo/desempenho.
5. Tolerância abs falhas no disponibilidade
6. Sistema
karik mantém iha operasaun rasik iha kaso falhas processadores balun.
7. Apenas/difisilmente
capacidade hamenus.
2.15.3
Desvantagem
ba multiprosesor sistema nia
1. Atu sistema nebe iha prosesadores no
memoria,bele presija/nesesaria ba existensia xave eletronika. Depende husi valor ,
tipo sistema ida ne’e la bele transitavel/obstakulo. Sistema iha rede omega
hanesan karakteristika ba utilizasaun numero reduzidaba xave elektonika.
Utiliza xave entrada no saidas. Xave iha
habilidade atu kria rotas, iha nebe kualker entrada bele diresionada ba kualker
saidas.
2. Introdusaun ba problema foun
komunikasaun sikronizasaun: procesadores barak bele iha aseso ba nia pozisaun
memoria rasik.
3. Organizasaun procesadores, memoria
no periferiko bele permite relasaun kustu diak.
4. Toleransia ba falhas bele depedente
iha sistema operativos la difisil ba hardware.
5. Difícil iha
implementas
TOPIKU
III
KONKLUSAUN
3.1. Ho nune’e atu habadak sistema
distribuisaun katak:
Sistema distribuisaun konsiste iha komputador
independentes konektados rede ida ba rede seluk, maibe ho diferensia nebe
rekursos hotu disponivel iha rede ho forma transparante ba usuario.
Teknikamente aplika iha fakto nebe usuario nem simu rekursus ida ne’e hotu-hotu
disponivel iha rede makina local. Tamba la iha Sistema Centralizado nebe ho
kapasidade as. Existe/ iha sistemas natureza nebe claramente/luminosa
distribuída
Ho nia klasifikasaun mak hanesan: Sistemas
barak, maibe visaun unificada/reunir iha fatin hotu. Recursos sira acesso ba
forma transparente Sistemas
Distribuísaun Usuários barak servisu iha grupo.
3.2. Sistema
Distribuisaun Rede Komputador
Sistema distribuisaun hanesan sistema
nebe hamutuk ba rede komputador. Komponente katak hamutuk halo komunikasaun no
hamutuk halo koordenasaun nebe haruka husi hakerek.
Sistema
distribuisaun presisa rasaun ne’e oinsa:
1. Performance
a. Hamutuk
processor atu hetan serbisu nebe as duke komputador sira seluk.
2. Distribuisaun
a. Aplikasi
barak mak inklui, nebe diak liu nebe rai iha mesin laran.
b. Exemplu:
aplikasaun bo’ot, no aplikasaun ki’ik.
3. Relavante
a. Karik
akontese buat ruma, ida kualkuer iha sasan.la pergaru ba serbisu sistema sira
hotu.
4. Incremental
Growth
a. Sasan
foun nebe aumenta nebe presisa proseso besik.
5. Sharing
Data∕Resourse
a. Resourse
mak hanesan: Alasan barak nebe hamutuk hodi uza iha rede komputador
b. Hamutuk
sasan (E.G.disk,printer,scanner) hanesan sasan (berkas, basis data,obyek data)
6. Komunikasaun
a. Adaptasaun
hodi fasilita komunikasau n ho ema.
Exemplu
geral:
a. Internet,
globalizasaun rede koneksaun komputador halo komunikasaun liu husi IP (Internetb
protokol) protocol.
b. Rede
administrasaun sei fo’o nia balija no nia hakarak to iha fatin nebe deit.
7. Telefone
no Komputador
a. Fahe
ba fatin, laptops, PDA, phone, prienters, sasan uma, no sluk tan.
b. WORD
WIDE WEB (WWW) sistema ida atu halo publikasaun ba asesu liu husi internet.
3.3 Estrutura Geral Balun Husi Internet
A. Lalaok
Internet
1. Sasukat
nebe boot no luan (heteroge)
2. Fasilita
email, fahe dokumentos, komunikasaun multimedia, WWW no loke-ended.
3. Iha
ligasaun internet (liu husi backbone) ho uma usadu (liu husi modem, internet,
serbisu provider (ISP)
4. Estrutura
intranet nebe geral
3.4. Modelu Sistema Distribuisaun
1. Sistema
Client-Server; Hanesan fahe ba modelu sistema distribuisaun ba rede
2. Sistema
Point To Point; Hanesan fahe modelu sistema distribuisaun iha nebe sistema iha
no funsaun fahe ba client nomos server.
3. Sistema Terkluster; mak hanesan hamotuk husi sistema ida
mesak (komputador) nebe hamutuk iha fatin ida, no fahe ba fatin atu rai data (storage),
no fahe hamutuk ba rede local (Local Area Network).
Asinatura
nebe iha sistema distribuisaun nia laran mak hanesan:
1. Keheterogenan
konponentes (heterogenity)
2. Loke
(openness)
3. Sekuriti
4. Scalabiloti
5. Penanganan
kegagalan
6. Concurrency
ho komponentes
7. Transforma
3.5.
Lahanesan ho rede komputador ho sistema distribuisaun
Rede komputador mak hanesan hamutuk
komputador ou sasan nebe haruka hamutuk ou terintegrasi ou haruka troka
informasaun. Baibain rede komputador biasa li husi komputador rua mak nebe
hamutuk liu husi media wire ou wireless. Maka rede distribuisaun mak hanesan
sistema nebe iha ba rede komputador,ou liu husi sistema distribuisaun no rede
komputador nebe hili hamutuk. Maibe la hanesan no iha problema husi sistema
distribuisaun nebe iha:
Problema
ba dala rua hanesan hamutuk komputador nebe fahe koneksaun ba media nebe fahe
ho relasaun nebe dook atu hanesan, hanesan hotu muda dokumentus.
Liafuan
komputador mai husi lian Latina katak “Computare” nebe ho signifika katak “atu sura
ka konta”.
1.
Komputer katak grupo ida husi instrumentu elektroniku nebe komposto husi instrusaun
input, instrumentu nebe halo procesamento ba input no instrument output nebe
mak bele fo sai informasaun no servisu otomatikamente.
Klassifikasaun komputador tuir procesamento dados sei
fahe ba parte tolu, mak hanesan tuir mai ne’e:
1. Komputador Analog katak
komputador nebe uza ba procesamento dados analog ka kontinuasaun.
2. Komputador Digital katak
komputador nebe uza ba procesamento dados digital deit.
3.
Komputador
Hibrid katak kombinasaun hosi komputador anlog ho komputador
digital nebe mak halo procesu ba dados kualitativo no kuantitativo.
Klassifikasaun komputador tuir medida fisiko sei fahe
ba 5 :
1.
Super Computer
2.
Mainframe Computer
3. Mini
Computer
4. Workstation
Computer
5.
Micro Computer
Klassifikasaun
komputador tuir ninia objectivo nebe atu uza, sei fahe ba rua (2) :
1. Komputador
ba objectivo especialidade katak komputador nebe mak uza deit ba necessidade
special no sei halo servisu oin ida deit, exemplo komputador ba halimar game.
2.
Komputador ba objectivo jeneralidade katak komputador
nebe bele uza ba necessidade geral no bele halo servisu oin-oin, exemplo PC,
Laptop, Notebook, nst.
Klassifikasaun
komputador tuir gersaun ka historia komputador nia sei fahe ba lima (5):
1. Gerasaun I
(Primeiro) nebe mosu iha tinan 1946-1959.
2. Gerasaun II
(Segundo) nebe mosu iha tinan 1959-1964.
3. Gerasaun III
(Terceiro) nebe mosu iha tinan 1964-1970.
4. Gerasaun IV
(Quarto) nebe mosu iha tinan 1970-1990.
5.
Gerasaun V ( Quinto) nebe mosu iha tinan 1990 to’o
agora.
Procesamento dados nebe uza komputador hanaran
procesamento dados elektroniku. Dados
mak hanesan rekoila akontecimento nebe mak foti husi realidade ida nebe mak
seidauk iha significado ba ema nebe atu simu no sei precisa procesu tan. Informasaun katak rezultado husi
procesamento dados ba formatu ida nebe signifikativo liu.
Sirkulasaun
procesamento dados elektroniku sei fahe ba parte 5:
1. Origination mak procesu primeiro nebe mak sei
halo rekoilamentu ba dados no sei hatama dados refere ba dokumentos basiku.
2. Input katak procesu hatama dados ba
komputador liu husi instrumento input ka input device
3. Processing katak procesu procesamentu dados iha
komputador laran ho insturmento procesu (processing device)
4. Output katak procesu produsaun output husi
rezultado procesamentu dados ho instrumentu output (output device).
5. Dirtribuition (distribuisaun) katak procesu
halo distribuisaun rezultado husi output ba parte nebe mak iha direito atu
hetan ka precisa informasaun.
6.
Storage
katak
procesu atu rai rezultado husi procesamento dados.
Struktura
(hirarquia) dados sei fahe ba parte 4:
1. Byte:
unidade ki’ik husi dados.
2. Field
3. Record
4. File
Sistema
komputador forma husi elemento inportante tolu (3) mak hanesan
1. Hardware
2. software
3.
Braiware.
a.
Hardware: komponente fisiku sira nebe ita bele hare’e
no kaer ho liman, mak hanesan input,
processing no output.
b.
Input: procesu hatama dados ba komputador laran liu
husi komponente input. Exemlo keyboard, mouse, nst.
c.
Processing: procesu procesamento dados ho komponente
procesamentu nian (processing device).
Exemplo: CPU
(Central Processing Unit)
d.
Output: procesu produsaun output husi rezultado
procesamentu dados ho instrumentu output (output device) nebe sai hanesan
informasaun ba ema nebe precisa.
Exemplo: output device Monitor, Printer, speaker
nst
Software mak hanesan instrumentu no programa sira nebe
iha komputador nia laran nebe bele hare maibe labele kaer ho liman. Software
sei fahe ba parte 2 mak hensan sistema
operasaun no program aplikasaun.
Sistema operasaun mak software ida nebe halo kontrolu
no halo koordenasaun entre hardware no progama aplikasaun sira iha komputador
laran.
Sistema
operasaun nia fungsaun atu halo interpretasau entre hardware dan software.
Exemplo Windows, Linux, Dos, Mac OS, nst
Programa Aplikasaun mak software ida nebe bele
determina katak oinsa uza rekursu ida atu resolve problema husi ema nebe uza
komputador (user). Exemplo Microsoft Office Word, Excel, Power Point, Photosop,
Access, Visual Basic, nst.
Brainware (rekursu humano) mak ema nebe iha kapacidade
ka rekursu halao servisu ho komputador. Brainware sei fahe ba 3, mak hanesan
Analizador ba sistema, programador no operador:
1. Analizador
ba sistema mak ema nebe nia fungsaun atu halo studu, analiza, no kria sistema
ida elektronikamente tuir aplikasaun nebe ema hakarak. Progaramador maka ema nebe halo progarama tuir especialidade
programa komputador nian.
2. Operador mak
ema nebe nia fungsaun ka servisu halo operasaun ba komputador.
3. Media rai
dados iha komputador nia laran hanaran memoria. Memoria komputador sei fahe ba
rua mak henesan memoria internal no memoria external.
Memoria
internal iha rua mak henesan Read Only Memory (ROM) no Random Access Memory
(RAM):
1. ROM mak
memoria internal nebe nia fungsaun atu rai programa sira nebe mai husi pabrika
komputer rasik no sei le’e husi ema nebe uza komputador.
2. RAM mak
memoria internal nebe nia fungsaun atu rai programa no dados wainhira
komputador sei moris ka provisorio deit. Memoria external mak memoria sira nebe
bele rai programa ka dados ho durasau tempo nebe kleur, exeplo Diskette,
Hardisk, DVD-R, DVD-RW, CD-R, CD-RW, Flash Disk, nst.
3. CD-ROOM:
fatin nebe atu tau CD ba iha komputador laran atu komputador bele le’e dados ka
programa husi CD.
1. DOS : Disk
Operation System
2.
BIOS : Basic Input Output System
a. Micsoft
office mak programa aplikasaun ida nebe halo husi kompania Microsoft
Corporation, nebe composto husi Microsoft word, excel, power point, access nst.
b. Microsoft
office Word mak programa aplikasaun procesamento ba textu (word processor) nebe
bele halo relatorio, dokumentos, brosura, tabela, nst.
c. Microsoft
office Power Point mak programa aplikasaun nebe ita uza atu halo aprezentasaun.
d.
Microsoft office excel mak programa apliksaun nebe ema
atu halo kontazen ba dados
Jeralmente
struktura keyboard sei fahe ba parte 4:
1. Typing keys (butaun ketik): parte keyboard nebe komposto husi
latra, número no simbolo sira.
2. Numeric Keys: parte keyboard nebe komposto husi número no simbolo
operasaun aritematika.
3. Function keys: parte keyboard nebe komposto husi fungsaun sira nebe
espesifiku mak hanesan butaun F1 to’o F12.
4. Control keys: parte keyboard nebe komposto husi butaun controlo nebe
bele halo controlo ba sira seluk, hanesan home, end, insert, delete, page up,
page down, control (ctrl), alternate (alt) dan escape (esc).
Barak los mudansa ne'ebe avansadu iha mundu
distribuisaun GNU/Linux, komesa husi kompatibilidade hardware, utilizasaun
ne'ebe fasil, no suporta ba repositorio software. Ho atributu hirak ne'e hamosu
idea-idea husi desenvolvedores atu kria distribuisaun (distro) GNU/Linux ne'ebe
uniku no bele responde ba nesesidade utilizador sira.
No sai hanesan resultadu, iha nulu ba nulu
distribuisaun aktualiza kada fulan, atus ba atus kada tinan, no hadau malu para
tama sekuensia leten iha
Tuir mai iha
12 distribuisaun GNU/Linux ne'ebe famozu ho nia targetu utilizador sira.
1.
Debian
Debian distribuisaun GNU/Linux ne'ebe estavel, no
apropriadu ba sistema servidor. Debian mos sai hanesan inan husi distribuisaun
hanesan Ubuntu, Kali, no seluktan. Iha mais ou menus 37.500 pakote software
ne'ebe suporta Debian no utiliza tool APT
ou APTITUDE
para atu instala ou renova software.
Debian hanesan sistema operasaun ne'ebe la'os ba
utilizador baziku, maibe ba Sistema Administrator no utilizador avansadu.
Debian disponivel ba arsitektura (Processor) hanesan
Intel, ARM, MIPS, PowerPC, s390, HP-PA no seluktan.
Linux Debian
2.
GentooMaluk sira mak gosta ho aktividade afina
ou kompilar (compile) sistema, parece sei gosta distribuisaun hanesan Linux
Gentoo ne'ebe atu instala aplikasaun ita presija halo kompilar kodigu fontes
(source code) uluk lai. Aktividade kompilar ne'e to'o ikus sei hetan
sistema Linux ne'ebe forte no optimal duni. Pasu dahuluk bainhira atu
utiliza Gentoo ita tenser komprende lai aspektu iha Linux, tuir hanesan liafuan
iha slogan Gentoo "If you learn a Linux distro you learn that distro, if you learn Gentoo
you learn Linux". Gentoo hanesan sistema operasaun Linux ba
utilizador sira ne'ebe hatene ona saida maka Linux ne'e.
BALUK
IV
TAKAN
4.1
Rejumu
Iha sistema operasaun distribuisan
akontese tanba prosesu ne’ebe mak lalais liu fali sistema nebe mak bai-bain, no
mos sei hetan sistema ne’ebe mak diak no nia kapasidade ne’ebe mak diak.
Husi resume ne’ebe maka iha leten,
barak mak atu hetan deit ninian diak husi sistema operasun distribuisaun.
Maibe’e iha sistema ida ne’e nia sorin mos sei hetan nia problema mos barak,
komforme ita kuidadu loro-loran maibe’e nia difisil hela, no ida seluk mos
diak, tamba ne’e sie hamoris CPU barak, no halo rede sei sai prosesu lalais.
Hahalok-hahalok
sira ne’e, tuir lolo’os katak ital abele halo komparasaun ho nia rejultado
ne’ebe mak iha. Hanesan mos search engine ne’ebe mak diak hanesan Google™, ne’ebe uja
teknologia ne’e, tamaba hardware maka bele
canggih agora ne’e sei menus husi rihun request ba server Google
tuir nia detik, I nomos bele halo sitema pararel
ne’ebe mak iha nia vontade atu halo cervisu tuir nia hakarak. Liu tan ida ne’e
iha nasaun research, mos sei presija
sistema ne’e, ne’ebe presija sistema ne’e importamte atu halo konta ba buat
hirak ne’ebe mak difisil liu atu presija nia hodi halo prosesu ba sira lalais
no kleur ho nune’e atu hetan nia rejultado ne’be mak iha
4.2.
Krítiku No Sugestaun
Atu halo
teknologia informasuan atu lao ba oin presija tempu atu hamutuk ho nasun seluk,
komforme ida atu realia iha ita nia futuru onin mai, atu teknoligia lao ba oin
iha materia informasaun sei sai impaktu ida ba ita ema nia moria sei lao ba
oin, bamba sie halo ita nia moria lao ho diak. Ho impaktu ida ne’e sei sai
todan ba be-beik, tamba ida ne’e teknologia
agora sai mudansa ba be-beik, labele husik tempu ne’ebe mak iha, mai ita hamutuk hodi estuda no habelar
teknologia ne’ebe mak iha, no ita bele halo hasoru nasaun sele-seluk ne’ebe mak
lao ba oin, labele halo a’an baruk tamba ida ne’e teknologia agora la’o ba oin, selae bele halo ita nia moris
sei ba terus no terus, tamba sai ida ita lakohi husik tempu ba ida ne’e, se’e
diak liu ita tuir mudanda teknologia ne’ebe mak iha, tuir ita nia kapasidade.
REFERENSIA
Hariyanto,
Bambang, Ir. Sistem Operasi, Bandung : Informatika, 1997
Tanenbaum,
Andrew S. The Amoeba Distributed Operating System
Gottlieb,
Allen. Distributed Operating System Lectures Notes Spring 1997-1998
Silverschatz
Galvin, Operating System Concepts, Addison-Wesley 1998
http://java.icmc.sc.usp.br/os2_course/
http://www.cs.arizona.edu/people/bridges/os/distributed.html
http://www.cs.vu.nl/~ast/books/mos2/sample1.pdf
http://people.msoe.edu/~sebern/courses/cs384/papers9899/fedke.pdf
http://www.cs.panam.edu/~meng/Course/CS6334/Note/master/
http://allan.ultra.nyu.edu/gotllieb/os
ftp://ftp.cse.ucse.edu
http://www.tu-chemnitz.de/mbv/TechnThDyn/mpf/Athlon_Cluster/cluster1.jpg
http://www.webstart.com/jed/papers/Managing-Domains/Figure-2b.gif
http://www.cs.vu.nl/pub/amoeba/
http://www.mosix.org
http://www.openmosix.org
http://www.google.com
vlsm.org, Komponen
Sistem Operasi,
Iwan.
“Sistem Terdistribusi”.
Wahyu
Wijanarko. 2006. “Sistem Operasi
Terdistribusi”.
http://ilmukomputer.com, Di akses pada tanggal 7 Mei 2015.